11 Juli: Bij het graf van Frans Van Brussel

Toespraak door door Astère Vaerewijck, bestuurslid van de Dr. Geert De Rijcker-Kring.


Vlaamse vrienden,

Vandaag, 9 juni, precies 161 jaar geleden werd Frans Van Brussel hier in Stekene geboren. Als zoon van eenvoudige volksmensen deed hij alleen lager onderwijs.
Maar zijn beperkte studies compenseerde hij met buitengewone zelfontwikkeling. Hij bezat een gezond boerenverstand gepaard gaande met een duidelijke welsprekendheid.
Op zijn 51ste levensjaar voelde hij zich geroepen om aan politiek te doen. Aanvankelijk uitgelachen en afgewezen omdat hij maar een boer was, zoals het boerke Naas verging…. stelde Boerke” van Brussel zich kandidaat voor de kamer van volksvertegenwoordigers.
De verkiezingen van 22 mei 1998 waren een overrompelend succes. Gesteund door de onderdrukte en minderwaardig beschouwde burgers van het Waasland, behaalde hij 26.171 voorkeurstemmen. Het gelach van de “heren” verstomde.
Hij bleef volksvertegenwoordiger van 1898 tot 1922 en was actief lid van de Vlaamse Kring in Stekene.
Hij overleed op 18 juli 1923. Op zijn graftombe staat gebeiteld: “Is stom voortaan zijn machtig woord, zijn levensdaden spreken voort”.
“Boerke” van Brussel had zich een reputatie opgebouwd tijdens zijn politieke carrière van snedige antwoorden en tussenkomsten en een Vlaamse reflex in het parlement.
Op 6 maart 1906 stelde Van Brussel een vraag aan de toenmalige minister “ van den ijzeren weg” aangaande de gebrekkige treinverbindingen vanuit het Waasland naar Brussel.
Het antwoord kwam terug in het Frans, terwijl het enkel het Waasland betrof. De reactie van Van Brussel liet niet op zich wachten: “Eerst en vooral mijne heren moet ik een klacht laten horen over de onhoffelijke handelswijze van onze achtbare collega Persoons. Hoewel hij mij beloofd had Vlaams te spreken, heeft hij zijn ondervraging in het Frans voorgedragen. De achtbare heer minister heeft verkozen dat de heer Persoons de Franse taal zou bezigen. Dat is een ongepaste handelswijze voor een minister die evengoed Vlaams als Frans verstaat en ook voor de achtbare heer Persoons, die flamingant speelt op zijn propagandameetings, maar die het nuttig oordeelt hier Frans te spreken. Het zou veel schoner zijn van zijn kant hier de taal van zijn kiezers te gebruiken”.
Ook de koning kreeg van hetzelfde Vlaamse laken een broek aangemeten. Tijdens één van zijn ontmoetingen met Leopold II zei deze tegen Van Brussel: ”C’est Monsieur Van Brussel, du Pays-de-Waes, que j’ai encore vu un autre jour”?
Waarop Van Brussel antwoordde: “Sire indien uwe majesteit Vlaams sprak, dan zou ik u kunnen antwoorden”.
Waarmee bewezen is dat wij en “Boerke” Van Brussel dezelfde strijd voeren, laat ons dat even in overweging nemen met één minuut stilte. Ik dank u.

Stekene 9 juli 2007